Phát triển bền vững: Thuật ngữ "cần biết" & xu hướng mới nhất 2023

Vậy bạn đã thực sự hiểu đúng về Phát triển bền vững và những yếu tố xoay quanh mục tiêu này chưa? Nắm bắt 4 thuật ngữ không thể thiếu & những xu hướng Phát triển bền vững mới nhất trong bài viết này nhé!

4 thuật ngữ bạn nhất định phải biết khi tìm hiểu về Phát triển bền vững

#1 CSR & CSV - Bộ đôi chiến lược thường bị nhầm lẫn

1. CSR (Corporate Social Responsibility): Trách nhiệm Xã Hội của Doanh nghiệp

CSR hay "Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp" là hoạt động thể hiện những đóng góp của một doanh nghiệp đối với xã hội nhằm mang tới những tác động tích cực cho cộng đồng trong quá trình kinh doanh. Các hoạt động CSR tập trung vào những giá trị mà một thương hiệu mang lại cho cộng đồng, điển hình như: Các chương trình thiện nguyện, hoạt động thu gom rác thải, trồng cây gây rừng,... cho đến các hoạt động bảo vệ người lao động, chống tham nhũng,...

CSR không hướng tới mục tiêu kinh tế cho doanh nghiệp và không trực tiếp mang lại lợi nhuận. Tuy nhiên, hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong chiến lược Phát triển bền vững của một doanh nghiệp. Bởi thực chất, sự phát triển của một doanh nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố cộng đồng như: Nhu cầu và mức sống của người dân, Nguồn tài nguyên môi trường, Mức độ tăng trưởng kinh tế,... Vì vậy, những đóng góp CSR đang góp phần tạo nên một môi trường kinh doanh phát triển, bền vững cho doanh nghiệp trong lâu dài, đồng thời thể hiện đạo đức kinh doanh và xây dựng hình ảnh thương hiệu đáng tin cậy.

Tại Việt Nam, CSR đã rất phổ biến trong những năm trở lại đây với nhiều chiến lược nổi bật như: Vinamilk và dự án sữa học đường "Vươn cao Việt nam", Intel Products với chương trình cam kết hỗ trợ 22 triệu USD cho giáo dục Việt Nam,... cùng hàng loạt các chương trình từ thiện, hoạt động khám chữa bệnh miễn phí,....

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với không ít trở ngại khi làm CSR. Trước tiên là những áp lực về việc thiếu thốn các nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực tài chính, khiến cho nhiều chương trình CSR bị đứt gãy giữa chừng, không mang lại hiệu quả. Ngoài ra, việc thực hiện CSR không khéo léo có thể tạo nên những vấn nạn mới trong cộng đồng. Điển hình như các chương trình từ thiện có thể vô tình tạo nên sự ỷ lại của người dân đối với các khoản từ thiện, mà không mang lại giá trị cho họ về lâu dài.

Đó cũng chính là lý do cho sự gia đời của CSV!

2. CSV (Creating Shared Value): Tạo Giá trị Chung

CSV - Creating Shared Value là một chiến lược mang tính chất "win-win" với mục tiêu "shared value" - chia sẻ giá trị, lợi ích chung cho cả cộng đồng và doanh nghiệp. Như vậy, CSV không chỉ đơn thuần là doanh nghiệp tạo ra giá trị cho cộng đồng mà hoạt động này còn mang lại cả những lợi ích cho doanh nghiệp như tăng trưởng lợi nhuận, đảm bảo nguồn cung ứng, mở rộng thị trường kinh doanh,....Nhờ đó, CSV vừa đảm bảo trách nhiệm xã hội vừa đáp ứng mục tiêu sống còn của doanh nghiệp, tạo động lực thực hiện lâu dài cho doanh nghiệp.

Khác với CSR, các chiến lược CSV là bộ phận quan trọng trong chiến lược kinh doanh và gắn liền với các mục tiêu phát triển, mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhờ việc tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp, các hoạt động CSV sẽ giảm bớt gánh nặng về tài chính hơn và có khả năng thực hiện lâu dài, bền bỉ hơn so với CSR. Tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi các chiến lược CSV cần được tính toán chính xác, bài bản để có thể cân bằng giữa trách nhiệm cộng đồng và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại Việt Nam, khái niệm CSV chưa thực sự phổ biến như CSR. Tuy nhiên, nhiều thương hiệu đã bắt đầu chạm ngưỡng CSV bằng những chiến lược bền vững như: Phân bón Bình Điền với chương trình "Canh tác thông minh" - giúp khách hàng của họ là những người nông dân có thể gia tăng sản xuất hiệu quả đồng thời đảm bảo lượng khách hàng bền vững, Traphaco với vùng trồng Dược Liệu xanh mang đến công ăn việc làm cho hàng triệu người dân và tạo nên nguồn cung Dược Liệu lâu dài cho doanh nghiệp,...

#2 ESG - 3 tiêu chuẩn trọng yếu trong Phát triển bền vững

ESG được viết tắt từ 3 yếu tố Environmental (Môi trường) - Social (Xã hội) - Governance (Quản trị doanh nghiệp). Đây là 3 tiêu chuẩn quan trọng giúp các doanh nghiệp đo lường và đánh giá tính bền vững trong hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp.

Việc lập các báo cáo ESG giúp các doanh nghiệp đánh giá những điểm mạnh và điểm yếu trong chiến lược Phát triển bền vững, đồng thời nhìn nhận rủi ro liên quan đến ESG. Vì vậy, ESG cũng được các doanh nghiệp sử dụng để sàng lọc ý tưởng về kinh doanh tiềm năng, đáp ứng mục tiêu Phát triển bền vững.

Cụ thể, 3 tiêu chuẩn ESG sẽ được đánh giá như sau:

E – Environmental: Đo lường toàn bộ những tác động của doanh nghiệp tới môi trường trong quá trình kinh doanh như: khí nhà kính, năng lượng tiêu thụ, rác thải ra môi trường,.... Ví dụ: Đo lường tổng lượng khí thải Carbon từ các hoạt động của doanh nghiệp trong năm để xây dựng các mục tiêu bù đắp lượng Carbon này.

S - Social: Tiêu chuẩn này cho thấy những ảnh hưởng của doanh nghiệp tới các yếu tố xã hội và con người như: cải thiện đời sống người dân, xóa đói giảm nghèo, nâng cao ý thức cộng đồng, cải thiện đời sống của nhân viên trong doanh nghiệp,....

G - Governance: Đo lường về trách nghiệm của doanh nghiệp đối với pháp luật và nhà nước, thể hiện ở việc minh bạch trong báo cáo tài chính, tuân thủ các quy định pháp luật và địa phương,...

#3 SDGs - Kim chỉ nam cho các chiến lược Phát triển bền vững

SDGs được viết tắt từ Sustainable Development Goals, dùng để chỉ các mục tiêu nhỏ nhằm tập trung hướng đến mục tiêu Phát triển bền vững nói chung.

Vào năm 2015, Liên Hợp Quốc đã thông qua 17 mục tiêu Phát triển bền vững nhằm hướng tới xóa đói giảm nghèo, bảo vệ trái đất và sự hòa bình, thịnh vượng. Những mục tiêu này không chỉ là sự nỗ lực của chính phủ các nước mà còn kỳ vọng rất lớn và trách nghiệm thực hiện của các doanh nghiệp.Vì vậy, 17 mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc được xem như kim chỉ nam quan trọng, giúp các doanh nghiệp có thể xác định những con đường thực hiện Phát triển bền vững hiệu quả nhất.

Những xu hướng Phát triển bền vững nào đang lên ngôi trong thời gian tới?

Net Zero - Nỗ lực xanh hóa bầu khí quyển

NetZero là trạng thái lượng phát thải khí nhà kính ra môi trường bằng 0, có nghĩa là không làm tăng thêm lượng khí nhà kính đang có trong khí quyển. Để đạt được Net Zero cần giảm lượng khí CO2 của các hoạt động bằng 0 hoặc thực hiện các chiến lược bù đắp như trồng thêm cây xanh.

Hiện nay, khí thải nhà kính CO2 là một trong những nguyên nhân làm ô nhiễm môi trường nặng nề, tạo nên hàng loạt hiệu ứng nhà kính gây biến đổi khí hậu trầm trọng. Tại Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu COP26, Việt Nam cùng nhiều quốc gia trên thế giới đã cam kết thực hiện thành công Net Zero vào năm 2025. Vì vậy, các chiến lược Phát triển bền vững hướng tới Net Zero của các doanh nghiệp đang nhận được sự ủng hộ rất lớn từ chính phủ và công chúng, điển hình như: Chuyển đổi các quy trình sản xuất giảm thiểu carbon, sản xuất các sản phẩm Carbon Neutral, Thực hiện các chiến lược trung hòa Carbon như bù đắp lượng carbon thải ra bằng việc trồng cây xanh,....

Đặc biệt, người tiêu dùng trên thị trường đang ngày càng ưu ái nhiều hơn đối với các sản phẩm được sản xuất theo quy trình xanh sạch, giảm thiểu carbon. Điển hình như sự phổ biến của các loại thực phẩm "Zero Carbon" được sản xuất bằng quy trình trung hòa carbon đang trở thành xu hướng ẩm thực xanh. Vì vậy, chiến lược Netzero hiện nay không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn có thể mở rộng những cơ hội kinh doanh bền vững cho doanh nghiệp.

Giao thông xanh - Xu hướng bảo vệ môi trường & sức khỏe con người

Khí thải từ các phương tiện giao thông vận tải là nguồn gây ô nhiễm môi trường nặng nề cho các đô thị với hơn 70% tổng lượng bụi và khí thải vào môi trường. Tại Việt Nam, mức độ ô nhiễm đô thị ngày càng nặng nề và ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe, đời sống của người dân. Vì vậy, việc giảm thiểu khí thải từ phương tiện giao thông đang là mối quan tâm sâu sắc của cộng đồng và cũng là một trong những con đường thực hiện Phát triển bền vững hiệu quả cho các doanh nghiệp.

Các phương tiện giao thông điện như xe máy điện, oto điện, xe bus điện, tàu điện trên cao, taxi điện,... đang dần phủ "xanh" những con đường tại Việt Nam và nhận được sự ủng hộ của đông đảo người tiêu dùng. Vì vậy, giao thông xanh không chỉ một xu hướng Phát triển bền vững mang lại những lợi ích cho môi trường, xã hội mà còn mở ra cơ hội kinh doanh tiềm năng cho các doanh nghiệp.

Thời trang bền vững - Lột xác thời trang nhanh

Chỉ riêng tại Mỹ - Một trong những kinh đô thời trang lớn nhất thế giới, đã có khoảng 11,3 triệu tấn chất thải dệt may được đưa vào các bãi xử lý mỗi năm (Theo Bloomberg). Hệ lụy từ xu hướng thời trang nhanh đã tạo nên lượng chất thải khổng lồ, gây ô nhiễm môi trường nặng nề trong nhiều năm qua. Chỉ riêng ngành Thời trang đã chiếm tới 10% lượng khí thải nhà kính và 20% lượng nhựa trên toàn thế giới.

Trước thực trạng đó, xu hướng thời trang bền vững đang dần lên ngôi với sự phát triển đột phá của các mô hình xoay vòng thời trang & sản xuất thời trang bằng các chất liệu thân thiện môi trường. Đặc biệt, các thị trường đồ cũ đang nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người tiêu dùng khi vừa giúp họ cải thiện kinh tế vừa đảm bảo kéo dài vòng đời của sản phẩm, giảm thiểu đáng kể lượng rác thải từ thời trang.

Tại Việt Nam, một số thương hiệu tiên phong trong "Thời trang bền vững" phải kể đến như: Faslink - Thời trang với những chất liệu thân thiện môi trường, hay Piktina - Ứng dụng thời trang Secondhand được ưa chuộng,....

Giáo dục - Giá trị bền vững từ việc nâng cao nhận thức

Không chỉ xoay quanh những vấn đề về môi trường, giáo dục cũng đang trở thành một điểm sáng trong chiến lược Phát triển bền vững của các thương hiệu. Tại Việt Nam, đổi mới giáo dục vì mục tiêu Phát triển bền vững luôn là một trong những vấn đề quan trọng được chính phủ và nhà nước, cũng như đông đảo người dân quan tâm.

Vì vậy, nhiều doanh nghiệp đã lựa chọn giáo dục là con đường để thực hiện Phát triển bền vững. Điển hình như: Samsung cùng hàng loạt chương trình về giáo dục như "Kiến Tạo Tương Lai Từ Giáo Dục STEM", "Ngôi trường hy vọng",... hay Cargill Việt Nam với dự án xây dựng trường học,...

Lời kết

Phát triển bền vững là một chiến lược mang tính dài hạn và cần có sự cân bằng hài hòa giữa nhiều khía cạnh khác nhau, từ kinh tế, môi trường cho tới an sinh xã hội. Vì vậy, phía sau những chiến lược Phát triển bền vững thành công luôn cần có sự am hiểu kiến thức sâu sắc, xây dựng chiến lược bài bản và nắm bắt nhạy bén những xu hướng mới. Hi vọng rằng, bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về Phát triển bền vững và những kiến thức quan trọng nhất khi tìm hiểu về chủ đề này!