Chưa bao giờ cụm từ “khởi nghiêp” được nhắc đến nhiều như gần đây. Một loạt các chương trình truyền hình hỗ trợ khởi nghiệp mở ra như Shark Tank Vietnam, Topica Founder Institute, Vietnam Sillicon Valley… Hành trình vươn đến quốc gia khởi nghiệp của Việt Nam đang cần không chỉ những người làm kinh doanh, mà cả xã hội có tinh thần khởi nghiệp. Một người làm kinh doanh thông minh cần nhanh nhạy và nắm bắt các xu hướng mới. Vậy, đâu là xu hướng của startup Vietnam năm 2018, cùng lắng nghe chia sẻ từ bà Trương Lý Hoàng Phi – Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp (BSSC)
Chân dung bà Trường Lý Hoàng Phi – giám đốc BSSC (Ảnh: Soha)
Mục Lục:
Những vấn đề đáng chú ý của cộng đồng khởi nghiệp năm 2017
Có quá điểm sáng trong cộng đồng khởi nghiệp, trong đó không thể bỏ qua 4 điểm nổi bật. Thứ nhất, những thương vụ đầu tư lớn xuất hiện trên thị trường, ví dụ như Tiki gọi vốn đầu tư từ JD.com hoặc như SEA mua lại 82% cổ phần từ Foody với giá 64 triệu đô la Mỹ hay VNG ký thỏa thuận niêm yết trên sàn NASDAQ… Trước hết, đây là một tín hiệu đáng mừng cho thấy sự hấp dẫn của hai startup công nghệ TIKI và Foody trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài. Thế nhưng mặt khác, vấn đề cấp thiết cần đặt ra khi các thương vụ lớn đều đến từ nhà đầu tư nước ngoài, vậy liệu có nhà đầu tư trong nước nào đủ nguồn lực giúp startup chinh phục thị trường quốc tế ở các giai đoạn sau?
Nhìn rộng ra, ở bất kỳ giai đoạn gọi vốn nào trong hành trình startup phát triển, nếu không có sự chuẩn bị phù hợp về chính sách, có thể các nhà đầu tư nước ngoài cũng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam ở bất kì thời điểm nào.
Foody được SEA mua lại 84% cổ phần (Ảnh: Soha)
Thứ hai, ngày càng có nhiều bạn trẻ khởi nghiệp hướng đến phục vụ doanh nghiệp. Họ chọn mô hình B2B thay vì B2C. Với mô hình B2B, việc tìm kiếm cơ hội và xác định yêu cầu sản phẩm đòi hỏi startup cần phải có sự hiểu biết sâu sắc về doanh nghiệp đóng vai trò khách hàng. Ngoài ra, công việc trên cũng đòi hỏi cả sự liên kết giữa lộ trình sản phẩm của bên khách hàng với các kế hoạch sản phẩm do startup cung cấp.Quá trình này buộc cả người bán lẫn người mua trong mô hình B2B phải thiết lập mối quan hệ khăng khít giữa nhiều đơn vị, phòng ban trực thuộc cả 2 công ty. Và, với các khách hàng doanh nghiệp có phần “khó tính” hơn, đương nhiên startup cũng sẽ cần phải sở hữu kỹ năng quảng bá, marketing và giao thiệp tốt hơn.
Kế đến, thị trường xuất hiện nhiều startup công nghệ đi cùng dòng chảy thế giới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, Internet kết nối vạn vật và công nghệ thực tế ảo xuất hiện.Ta có thể kể đến một số Start up công nghệ nổi bật như Triip.me, VNG, AhaMove… Và sau cùng, theo bà Hoàng Phi, sự xuất hiện của Shark Tank chắc chắn sẽ mang lại giá trị tích cực cho cộng đồng khởi nghiệp.
Xu hướng của Startup Vietnam năm 2018
Xu hướng B2B thay vì B2C
B2B sẽ là một xu hướng đáng chờ đợi trong năm nay. Hơn 90% doanh nghiệp của nền kinh tế Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa. Không ít trong số đó cần áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu suất bộ máy và năng lực quản trị. Do đó, B2B là xu hướng phù hợp cho sự phát triển kinh doanh khởi nghiệp.
Tuy vậy, việc bán hàng cho doanh nghiệp không dễ. Trước hết, họ có quán tính trong hệ thống. Đó là chưa kể các startup phải chứng minh được các giải pháp họ cung ứng phải mang lại giá trị lớn hơn chi phí doanh nghiệp bỏ ra. Bà Hoàng Phi chia sẻ
Gần đây tôi thấy các doanh nghiệp và các startup đã bắt đầu gặp nhau nhiều hơn. Chẳng hạn như trong một chương trình kết nối nông nghiệp tháng 10-2017, nhiều chủ doanh nghiệp đã nêu bài toán mình gặp phải, có doanh nghiệp đặt hàng robot để vệ sinh trần cho nhà lưới nông nghiệp và một startup đứng lên chia sẻ họ có giải pháp.
Theo bà Phi, sẽ rất tuyệt vời nếu các cơ quan hoặc dự án do Nhà nước đầu tư sử dụng giải pháp từ các startup. Đây là phương án thiết thực giúp các startup phát triển nhiều hơn nữa. Nhà nước cần có chính sách hiệu quả hơn để khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) áp dụng công nghệ để đổi mới và nâng cao năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, nên có những chủ trương, chính sách để các doanh nghiệp dẫn đầu dìu dắt, đồng hành cùng các startup trong hệ sinh thái ngành. Một ví dụ điển hình về sự thành công có thể kể đến Hàn Quốc, họ đã làm rất tốt trong việc đưa ra những chủ trương hợp lý thúc đẩy startup phát triển hơn.
Trên thực tế, các startup cần tìm hiểu và kêu gọi sự hỗ trợ bên ngoài một cách hợp lý. Nhưng trên hết, tự bản thân doanh nghiệp và startup nên tìm đến nhau vì những lợi ích to lớn mà đối phương có thể mang lại.
Mô hình B2B đang là xu hướng (Ảnh: Investopedia)
Xu hướng công nghệ vẫn dẫn đầu
Công nghệ đã, đang và sẽ tiếp tục là lĩnh vực nhiều bạn trẻ chọn để khởi nghiệp. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ thấy sự trưởng thành các startup trong lĩnh vực AI, IoT, VR vốn đã xuất hiện trong thời gian qua. Một công nghệ khá mới và đang nổi chính là công nghệ bảo quản sau thu hoạch. Theo như bà Phi nhận định:
Tôi thấy không ít startup trong lĩnh vực này xuất hiện. Về phía doanh nghiệp nông sản, bản thân họ cũng chờ đợi những giải pháp mới từ startup, sẵn sàng hỗ trợ trong cả quá trình nghiên cứu, hoàn thiện giải pháp.
Kết
Không quá ngạc nhiên khi phong trào khởi nghiệp được gửi gắm nhiều kỳ vọng đến vậy. Dù năm 2017, nền kinh tế đạt được mức tăng trưởng kỷ lục trong 10 năm trở lại đây nhưng nội lực vẫn yếu và thiếu. Doanh nghiệp tốt sẽ là điểm sáng cho nền kinh tế nước nhà. Do đó, tinh thần khởi nghiệp đang mang trong mình kì vọng của cả dân tộc Việt Nam. Người kinh doanh thông minh nên nắm bắt những xu hướng hiện đại và hợp thời để thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam lên một tầm cao hơn nữa.
